تعداد صفحات:124
نوع فایل:word
فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول
مقدمات و کلیات
اهمیت و ضرورت طرح پژوهش (طرح مسئله)
هدف پژوهش
بیان ابعاد پژوهش
متغیرها یا واژه‌های کلیدی
فرضیه یا سوالات پژوهشی
تحلیل تئوریک
بیوگرافی (هستی‌شناسی) پارسونز
معرفی مکتب پارسونز
معرفی نظرات پارسونز به صورت اجمالی
نظریه کنش
نظریه نظام‌ها
پیشینه تحقیق
نقش فیلم‌ها در فرهنگ عامه
مطالعه پدیده اوشینیسم در ایران (سال های دور از خانه)
تعریف اصطلاحات و مفاهیم (واژه‌های کلیدی)
فرهنگ پذیری
فرهنگ
آداب و رسوم
وسایل ارتباط جمعی
اجتماعی شدن
ارزش ها
نهادی شدن
رفتار جمعی
فرهنگ های سنتی
افکار عمومی
عقلانی‌سازی
دین (مذهب)
هویت دینی
محدوده مطالعاتی
قلمرو مکانی
قلمرو زمانی
فصل دوم
مرور متون مطالعاتی
(ادبیات موضوعی)
مقدمه
مقاله نقش دین در رسانه در ساخت فرهنگ (رابرت ای. وایت)
مقاله فصل مشترک رسانه، فرهنگ و دین (لین اسکافیلد کلارک)
مقاله فناوری و نظریه سه وجهی رسانه (کلیفورد جی. کریستانز)
مقاله دریافت معنای دین از تلویزیون (آلف لیند‌رمن)
مقاله رسانه‌ها و شکل گیری حوزه‌های عمومی دین (استوارت ام. هوور)
مقاله تلویزیون دینی مناسک جبران‌گرا در نمایش بزرگ تر اجتماعی (بابی سی. الکساندر)
نقد و بررسی
فصل سوم
روش تحقیق
نوع روش تحقیق و علت انتخاب آن
فنون گردآوری اطلاعات
جامعه آماری
شیوه نمونه‌گیری و حجم نمونه
فنون تجزیه و تحلیل اطلاعات
چگونگی ارائه نتایج تحقیق
فصل چهارم
جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات
مقدمه
مباحث تئوریک
هویت دینی
هویت دینی و شاخص های آن
راه های تقویت هویت دینی
تقویت آگاهی دینی و فرهنگی
احیای تربیت دینی
ارزش ها
تعریف ارزش های اجتماعی
دوگانگی ارزشی
درونی‌کردن ارزش ها
نگاهی به ساخت سریال های مذهبی، مرز باریک تبلیغ و شعار
آخرین گناه، شناخت مذهب در تخیل….!
نتیجه‌گیری کلی
یافته‌های فرعی تحقیق
جمع بندی نتایج تحقیق
محدودیت ها
پیشنهادات
ضمائم
منابع و مأخذ
مقدمه:
قرن بیستم، قرن اختراع پدیده‌های شگفت‌انگیز بشری است و بدون شک یکی از
شگفت‌انگیزترین پدیده‌های این عصر نوظهور صنعت سینما و به دنبال آن
تلویزیون است.
پرده سینما به تصاویر جان بخشید و تلویزیون این تصاویر متحرک را به اعماق
اجتماع و کانون های خانوادگی انتقال داد. جاذبه دیگر تلویزیون آن چنان بود
که جعبه اسرار آمیز و جادویی لقبش داده‌اند و با گذشت زمان این جعبه
جادویی همه مرزها را پشت سر نهاد و سراسر جهان را تسخیر کرد به گونه‌ای که
امروزه در اقصی نقاط عالم کمتر جایی را میتوان یافت که مردم از چشم دوختن
به صفحه تلویزیون لذت نبرند و ساعاتی از زندگی خود را با دیدن برنامه‌ها
سپری نکنند. نفوذ تلویزیون در دنیای کنونی امری بدیهی است و نقش آن در
آموزش، هدایت، جهت‌دهی و قالب سازی افکار عمومی جامعه انکار‌ناپذیر است،
به همین دلیل تلویزیون بعنوان یکی از ابزارهای اصلی در نفوذ افکار عمومی
مورد استفاده قرار می‌گیرد. تاثیر رسانه‌های صوتی – تصویری، به ویژه
تلویزیون، بر افراد میتواند مثبت یا منفی باشد. نوع تاثیر این رسانه‌ها به
نوع برنامه‌ای که از آن ها پخش میشود و به طبیعت افرادی که در معرض آن ها
قرار دارند بستگی دارد. اگر محتوای ارائه شده مفید باشد، تاثیر نیکویی بر
افراد میگذارد و اگر محتوای آن مضر باشد، تاثیر سوئی بر رفتارها، نگرش
ها،ارزش ها، باورها و شخصیت او بر جای خواهد گذاشت. همین طور، در مورد نگرش
ها و آگاهی‌ها و ارزش های دینی که تلویزیون در قالب برنامه‌های مختلف، از
جمله پخش به صورت فیلم‌ها و سریال ها نمایش میدهد و از این طریق اثرات
زیادی را بر روی افکار عمومی خصوصاً نسل جوان می‌گذارند، یعنی اگر نگرش ها و
آگاهی‌ها و ارزش هایی که تلویزیون ارائه میکند با نگرش ها، رفتارها،
آگاهی‌ها و ارزش های مطلوب دینی جامعه سازگار باشد این برنامه‌ها نیز تاثیر
مثبتی بر ارزش های دینی افراد خواهند داشت اما اگر مغایر با نگرش ها و
آگاهی‌ها و ارزش های مطلوب دینی جامعه باشند، تاثیری منفی بر جای خواهند
گذاشت. تلویزیون به دلیل گستره وسیعی که دارد و به دلیل اینکه به آسانی در
دسترس همه است، بیش از رسانه‌های صوتی و تصویری دیگر در این مورد
تاثیرگذار است. بنابراین رسانه‌های جمعی به ویژه تلویزیون نقش مهمی خواه
مثبت یا منفی در درونی‌کردن ارزش های دینی افراد خصوصاً نسل جوان دارد. با
این وجود و با توجه به تلاش های صورت گرفته در این راستا، هنوز هم جوانان
ما نتوانسته‌اند هنجارهای دینی – مذهبی را برای خود درونی سازند، واقعاً
چرا ؟!
با توجه به مطالب بیان شده محقق در سدد برآمده تا با نگارش تحقیق حاضر با
عنوان: تاثیر سریال های تلویزیونی ماه رمضان بر بالا رفتن ارزش های دینی در
جامعه، بین دانش‌آموزان دختر دبیرستانی شهرستان دزفول در سال 87-1386،
گامی هر چند کوچک در راستای علت یابی و حل این مسئله بردارد. تحقیق حاضر
شامل چهار فصل است:
فصل اول که مقدمات و کلیات است به عناوینی چون: اهمیت موضوع؛ که در بالا
بیان گردیده، طرح مسئله؛ در مورد اینکه: چرا امروزه با توجه به گسترش ابعاد
دینی در جامعه و بسط هنجارهای مذهبی، جوانان ما نتوانسته‌اند در زندگی خود
هنجارهای دینی – مذهبی را درونی کنند؟، سؤال طرح میکند. هدف پژوهش؛ که
شناخت ابعاد دینی و هنجارهای مذهبی در جامعه را در نظر می‌گیرد و ارائه راه
کارهایی برای گسترش و تفهیم هنجارهای عقلانی- دینی و ارائه پیشنهاداتی
برای انسجام و بهتر درونی‌شدن و عملی‌کردن هنجارهای مذهبی در میان جوانان
را الزامی می‌داند. بیان ابعاد پژوهش؛ نیز در دو بعد اجتماعی و فرهنگی ذکر
گردیده و آن ها را از جوانب مختلف توضیح داده و متغیرها را نیز بیان
نموده. فرضیه یا سؤالات پژوهشی؛ که اثر عواملی چون آداب و رسوم فرهنگی،
نحوه جامعه‌پذیری فرد، روابط متقابل اجتماعی افراد نسبت به هم، عضویت در
نهادها و گروه های مذهبی، افزایش روابط خانوادگی، را بر روی رشد هویت دینی
(مذهبی) افراد بیان میکند و بر این اساس در فصل چهارم تحقیق به سنجش این
اثرات می‌پردازد که به رد یا تأیید فرضیه می‌انجامد. تحلیل تئوریک؛ هم
اندیشه‌های جامعه‌شناس مرتبط با موضوع تحقیق یعنی پارسونز را مورد بحث
قرار میدهد. به نظر پارسونز افراد در نتیجه یک فراگرد موفق اجتماعی
هنجارها و ارزش های یک فرهنگ را ملکه ذهنشان می‌سازند. وقتی هنجارها و
ارزش ها این گونه شدند او دیگر درباره درستی یا نادرستی، شایستگی یا
ناشایستگی هنجارها و ارزش ها تردیدی روا نمی‌دارند، در این صورت شخص به
خودی خود از هنجارها پیروی میکند و بر اثر درون ذهنی‌شدن آن ها به رفتار
اجتماعی خود ادامه میدهد. به نظر وی در جامعه اسلوب های گوناگون و متنوعی
وجود دارد. اسلوب های جدید که وارد جامعه میشوند پس از مدتی به صورت
اسلوب های قدیمی درونی میشوند و در جامعه باقی میمانند. رسانه‌های ارتباط
جمعی خصوصاً تلویزیون، یکی از وسایلی است که در درونی‌کردن ارزش های موجود
در جامعه در بین افراد نقش مهمی دارد. تلویزیون بعنوان وسیله‌ای
اطلاع‌دهنده و مورد توجه عموم افراد جامعه قطعاً با راه های جدیدی که در
رابطه با دادن اطلاعات دارد میتواند بیشترین تاثیر را در مورد بهتر
درونی‌شدن ارزش ها و هنجارها عهده‌دار گردد. پیشینه تحقیق؛ در این قسمت
ابتدا نقش تلویزیون در فرهنگ عامه و بعد از آن نقش فیلم‌ها و سریال ها در
فرهنگ عامه و در پایان با آوردن یک نمونه عینی از این فیلم‌ها و سریال ها
یعنی پدیده اوشینیسم در ایران را مورد بررسی قرار میدهد. درآخر این فصل
اصطلاحات و مفاهیم، با در اختیار داشتن منابع مختلف تعریف شده و محدوده
مطالعاتی ( قلمرو زمانی و مکانی) نیز ذکر گردید.
در فصل دوم با عنوان ادبیات موضوعی (مرور متون مطالعاتی)، با استفاده از
چندین مقاله، نقش دین در ساخت فرهنگ، فصل مشترک رسانه- فرهنگ و دین، فناوری
و نظریه سه وجهی رسانه، دریافت معنای دین از تلویزیون، رسانه‌ها و شکل
گیری حوزه‌های عمومی دین، تلویزیون دینی مناسک جبران‌گرا در نمایش بزرگتر
اجتماعی، مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند.
روش تحقیق، فصل سوم پژوهش حاضر را در بر می‌گیرد. در اینجا بیان میشود که
نوع روش تحقیق پیمایشی است و از طریق تکنیک پرسش نامه اطلاعات جمع‌آوری
میشود، سپس جامعه آماری مورد نظر میباشد که شامل کل دانش‌آموزان دبیرستانی
شهرستان دزفول که 6571 نفر هستند. از شیوه نمونه‌گیری که بصورت تصادفی
ساده و با حجم نمونه 125 نفر استفاده شده است. با استفاده از روش آماری x2
(کی‌دو) به تجزیه و تحلیل اطلاعات، شرح داده شده است و در پایان نیز چگونگی
ارائه نتایج بیان گردیده است.
فصل چهارم که همان جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات است. با توجه به
داده‌های بدست آمده، جداول آماری را با فراوانی و درصد‌گیری و در نتیجه با
روش x2 (کی‌دو) و با استفاده از جدول و رسم نمودار میله‌ای به سنجش
فرضیه‌ها پرداخته شده است که در این مرحله رد یا تایید شدن فرضیات مشخص
میشود. پایان این فصل نتیجه‌گیری و ذکر محدودیت ها و ارائه پیشنهادات
میباشد که از داده‌های بدست آمده و تحلیل تئوریک جهت تبیین رد یا اثبات
فرضیه‌ها استفاده شده است.
میتوان گفت که: با توجه به تلاش های صورت گرفته از سوی رسانه‌های جمعی به
ویژه تلویزیون، جامعه در راستای درونی‌کردن ارزش های دینی، به سمت هر چه
بهتر و بیشتر درونی‌شدن ارزش ها حرکت کرده و در این امر تا حدودی موفق بوده
است. در پایان از خوانندگان محترم این تحقیق به خاطر نقایص و کاستی های آن
پوزش می‌طلبم و امیدوارم که به یاری خداوند متعال بتوانم در اثرات بعدی
نقایص موجود را رفع نمایم.
